بیماری لثه چیست؟

بیماری لثه با رشد باکتریها شروع می شود و اگر درمان نشود ممکن است در اثر تخریب بافتهای اطراف دندان، منجر به از دست رفتن دندان شود.

التهاب لثه با بیماری لثه متفاوت است. در برخی موارد التهاب لثه منجر به بیماری لثه می شود. در ابتدا تجمع باکتریها باعث ایجاد پلاک میکروبی می شود. پلاک میکروبی لثه را ملتهب می کند و هنگام مسواک زدن لثه خونریزی می کند.

اگر التهاب لثه (ژینژیویت) درمان نشود، پیشرفت می‌کند و تبدیل به بیماری لثه (پریودونتیت) می‌شود. در پریودونتیت لایۀ داخلی لثه و استخوان از دندان فاصله می‌گیرند و پاکِت تشکیل می‌شود. با پیشرفت بیماری، پاکِت‌ها عمیق‌تر می‌شوند و لثه و استخوان بیشتر تخریب می‌شوند و دندان‌ها لق می‌شوند.

چه عواملی موجب بیماری لثه می‌شوند؟

پلاک میکروبی – عامل اولیه و اصلی در بیماری لثه است اما عوامل دیگری هم در پیشرفت بیماری لثه دخالت دارند. پلاک میکروبی یک تجمع چسبناک از باکتری‌هاست که بر روی دندان تشکیل می‌شود.

تغییرات هورمونی – هنگام بارداری، بلوغ، یائسگی و عادت ماهیانه، لثه‌ها حساس‌تر می‌شوند و التهاب لثه راحت‌تر اتفاق می‌افتد.

بیماری‌های خاص – بیماری‌هایی مانند سرطان یا HIV که بر سیستم ایمنی تأثیر می‌گذارند ممکن است بر شرایط لثه هم تأثیرگذار باشند. کسانی که دیابت دارند احتمال بیشتری برای ابتلا به انواع عفونت‌ها از جمله بیماری لثه دارند.

داروها – برخی داروها موجب کاهش بزاق می‌شوند و تأثیر محافظتی بزاق بر روی دندان‌ها و لثه کاهش می‌یابد. همینطور برخی داروهای ضد صرع و ضد آنژین ممکن است منجر به افزایش حجم یا رشد بیش از حد لثه بشوند.

عادات نامناسب – استعمال دخانیات، قدرت ترمیم لثه را کم می‌کند.

بهداشت ضعیف دهان – مسواک زدن و استفاده از نخ دندان اگر به صورت مرتب انجام نشود، موجب التهاب لثه می‌شود.

سابقۀ خانوادگی – ارث می‌تواند یکی از عوامل موثر در التهاب لثه یا بیماری لثه باشد.

علائم بیماری لثه

• هنگام مسواک‌زدن لثه ها خونریزی می کنند.
• از علائم بیماری لثه بوی بد دهان یا احساس طعم بد در دهان می باشد.
• لثه‌ها قرمز، متورم یا حساس می شوند.

• لثه ها تحلیل می روند. (عقب‌رفتن لثه که به صورت بلندشدن طول دندان‌ها مشخص می‌شود.)

• پاکِت‌های عمیق بین دندان و لثه تشکیل می شوند. (توسط دندانپزشک یا پریودونتیست تشخیص داده می‌شود.)

• لقی یا جابجاشدن دندان‌ها می تواند از علائم بیماری لثه باشد.

• در بیماری لثه نحوه‌ی بسته‌شدن دندان‌ها هنگام بستن دو فک تغییر می‌کند.

• استخوان احاطه‌کنندۀ دندان‌ها تخریب میشود که مقدار تحلیل استخوان با رادیوگرافی تشخیص داده می شود.(توسط دندانپزشک یا پریودونتیست تشخیص داده می‌شود.)

حتی اگر هیچیک از این علائم را ندارید ممکن است به درجاتی دچار بیماری لثه باشید. در برخی افراد بیماری لثه فقط در بعضی دندان‌های خاص اتفاق می‌افتد و فقط توسط دندانپزشک یا پریودونتیست (متخصص بیماری‌های لثه) تشخیص داده می‌شود.

چگونه به سلامت لثۀ خود کمک کنید؟

1. روزی دو بار و هر بار به مدت حداقل ۲ دقیقه به روش صحیح مسواک بزنید. از مسواک سالم استفاده کنید. در اغلب موارد استفاده از مسواک‌های نرم کفایت می‌کند. اگر لثه‌های نازکی دارید و یا برخی دندان‌ها خارج از قوس فکی قرار گرفته‌اند، استفاده از مسواک‌های زبر با نیروهای زیاد، موجب تحلیل لثه خواهد شد.
   حرکت مسواک را از حد فاصل لثه و دندان آغاز کنید تا نواحی‌ای از دندان که در مجاورت لثه قرار دارند، کاملاً تمیز شوند. از مسواک‌های کوچک استفاده کنید تا در تمام دهان بتوانید آن را حرکت دهید. تا زمانی که از تکنیک صحیح برای مسواک‌کردن استفاده می‌کنید تفاوتی میان مسواک برقی و دستی در حذف پلاک میکروبی وجود ندارد.
2. برخی خمیردندان‌ها حاوی موادی هستند که تشکیل پلاک و جرم را کم می‌کنند. بهتر است از این خمیر دندان‌ها استفاده کنید.
3. هر روز از نخ دندان استفاده کنید. استفاده از نخ دندان به صورت مرتب و صحیح مهم‌ترین روش پیشگیری از مشکلات لثه است. توجه داشته باشید که هدف از استفاده از نخ دندان، تمیزکردن پلاک میکروبیِ چسبیده به دندان، در مجاورت لثه و در زیر لثه در نواحی بین دندانی می باشد

1. استفاده از دهان‌شویه‌های ضد باکتری، باکتری‌هایی که منجر به بیماری‌های لثه می‌شوند را از بین می‌برد. برخی از این دهان‌شویه‌ها عوارضی مانند تغییر رنگ دندان‌ها دارند. پیش از استفاده از دهان‌شویه‌ها با دندانپزشک یا پریودونتیست خود مشورت کنید.
2. رژیم غذایی مناسب که مقدار کافی آنتی‌اکسیدان (مانند ویتامین E) و ویتامین C و کلسیم دارد، احتمال ابتلا به مشکلات لثه را کم می‌کند.
3. نوشیدن مقادیر کافی آب به خصوص بعد از غذا، غذا را از روی دندان‌ها پاک می‌کند و احتمال تشکیل پلاک میکروبی توسط باکتری‌ها را کاهش می‌دهد.
4. سیگار نکشید.
5. وقتی بیماری لثه دارید، ممکن است به سرما و گرمای زیاد مواد غذایی حساس باشید. از مصرف نوشیدنی‌ها و غذاهای خیلی سرد یا خیلی داغ خودداری کنید.
6. از استرس دوری کنید. استرس موجب افزایش هورمون استرس یعنی کورتیزول می‌شود که احتمال التهاب در سراسر بدن از جمله لثه را افزایش می‌دهد.
7. از فشاردادن و ساییدن دندان‌ها خودداری کنید.
8. شش ماه یک بار برای بررسی وضعیت لثه به دندانپزشک یا متخصص جراحی لثه مراجعه کنید.